Transitie naar leegte

Ik lees een bericht op de website van Bibliotheekblad over een fusie van bibliotheekorganisaties. Een apart hoofdstukje gaat over de transitie van fysiek naar digitaal. Maar gooien de bibliotheken dan niet hun eigen glazen in?

Ik vind van wel. We kunnen nu heel hard gaan roepen dat we de digitale bibliotheek gaan maken, maar wat houdt dat dan in? Weet iemand in bibliotheekland dat wel? De subsidieverstrekkers zien dat als de uitgelezen kans om de fysieke bibliotheken op te doeken.

Immers de aantallen qua leden en uitleningen zijn dalende. Maar ligt dat niet aan de openingstijden van de bibliotheken? De openingstijden worden meer en meer gekort. Het is dan geen wonder dat bibliotheken mindere cijfers krijgen, die de gemeentelijke bestuurders ook onder ogen krijgen.

Daarnaast moet er in het minder aantal (openings)uren relatief meer gedaan worden. Ten eerste omdat er sowieso minder tijd is, maar ten tweede niet onbelangrijk is de onderbezetting bij bibliotheken. Waar vaak meerdere medewerkers aan het werk waren, moet hetzelfde werk in kortere tijd door minder mensen gedaan worden. Werk blijft liggen, aandacht voor de klanten verslapt.

En ja, dan ook nog het roepen dat we in transitie zijn naar de digitale bibliotheek. Volgens mij gebeurt daar maar weinig mee. Hiermee laat je zien dat de bibliotheek nog steeds een uitleenfabriek is, terwijl dat zeker niet zo is.

Afgelopen weekend zat ik in een Amsterdamse tram. Op de videoschermen kwam een reclame van de OBA tegen, waarbij er geaccentueerd werd op alles wat niet lenen was: Vergaderen, werken, studeren, internetten, maar ook lezen. Bibliotheken zijn veel meer dan alleen lezen en lenen. Het succes van de OBA is bijvoorbeeld ook het beleid om de centrale elke dag 12 uur open te hebben tussen 10:00 en 22:00.

Zolang we in de bibliotheekwereld het woord digitale bibliotheek hoog gaan houden, zullen we ten onder gaan aan deze praatjes. Want we weten zelf nog niet eens wat het nu daadwerkelijk inhoudt, om een digitale bibliotheek op te zetten, te onderhouden en deze naast de fysieke bibliotheek te gebruiken.

Echter kunnen we nu al te laat zijn. De trend is tegenwoordig om keihard te korten op de bibliotheekbudgetten. Zijn de retailbibliotheken dan de laatste stuiptrekkingen van de bibliotheken?

We zijn dan in transitie naar een leegte. Een leegte qua ondersteuning en service naar de klant. Een leegte qua panden en een leegte qua tijd.

We doen alsof de tijd die nu besteed wordt in de bibliotheekpanden, straks besteed wordt aan of in (?) de digitale bibliotheek. En waar gaan die mensen dan verblijven? Niet in het lege bibliotheekpand.